CVCM: BSCKII. Trần Văn Hà - Trưởng khoa Mắt bán phần sau,  Bệnh viện Đa khoa tỉnh Vĩnh Phúc

Đây không phải là trường hợp hiếm. Trên thực tế, võng mạc đái tháo đường (VMĐTĐ) là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa ở người trong độ tuổi lao động (20–65 tuổi) – nhưng thường bị bỏ qua do bệnh tiến triển âm thầm, không đau, không đỏ mắt.

Bệnh võng mạc đái tháo đường là gì?

Là biến chứng ở mắt do đường huyết tăng cao kéo dài ở người mắc bệnh đái tháo đường. Khi các mạch máu nhỏ nuôi võng mạc (lớp thần kinh giúp mắt nhìn rõ) bị tổn thương, chúng sẽ rò rỉ dịch, xuất huyết, gây phù hoàng điểm, hoặc tăng sinh mạch máu bất thường, dẫn đến mù lòa không thể hồi phục nếu không điều trị kịp thời.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), có đến 1/3 số người mắc đái tháo đường gặp biến chứng ở võng mạc, và khoảng 10% có nguy cơ mất thị lực vĩnh viễn nếu không được phát hiện và điều trị sớm.

“Chúng tôi gặp không ít trường hợp người bệnh đến khi thị lực đã giảm nặng. Điều đáng tiếc là nhiều ca có thể phòng ngừa được nếu khám định kỳ.” -BSCKII. Trần Văn Hà, Trưởng khoa Mắt bán phần sau, BVĐK tỉnh Vĩnh Phúc

Bệnh âm thầm nhưng cực kỳ nguy hiểm

Điều khiến VMĐTĐ đặc biệt nguy hiểm là người bệnh không cảm thấy đau hay khó chịu ở giai đoạn đầu, do đó dễ chủ quan. Chỉ đến khi xuất hiện các triệu chứng rõ rệt, tổn thương đã nghiêm trọng:

Mắt mờ dần, nhìn mỏi khi đọc sách, xem tivi

Thấy ruồi bay, chấm đen, ánh sáng chớp nhoáng

Nhìn méo mó, cong hình, ám điểm trung tâm

Thị lực giảm nhanh hoặc mất hẳn do xuất huyết dịch kính

“Có người đến khám chỉ vì một bên mắt mờ nhẹ, nhưng khi chụp OCT, chúng tôi phát hiện phù hoàng điểm trung tâm – tình trạng nếu không can thiệp sớm, thị lực sẽ không thể phục hồi.”- BS Hà cho biết thêm.

Ai nên tầm soát sớm?

Theo khuyến cáo của Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ (ADA) và Tổ chức Nhãn khoa Thế giới (ICO), mọi người bệnh đái tháo đường đều nên khám mắt định kỳ mỗi 6–12 tháng, ngay cả khi chưa có triệu chứng.

Đặc biệt cần khám sớm nếu:

Mắc đái tháo đường trên 5 năm

Có tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu

Phụ nữ mang thai có tiểu đường thai kỳ

Có biểu hiện: nhìn mờ, méo hình, ruồi bay

Phát hiện sớm nhờ thiết bị hiện đại

Tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Vĩnh Phúc, khoa Mắt bán phần sau đã trang bị đầy đủ hệ thống chẩn đoán võng mạc tiên tiến:

Chụp cắt lớp võng mạc (OCT): phát hiện phù hoàng điểm

Chụp mạch huỳnh quang đáy mắt (FA): đánh giá tân mạch, thiếu máu võng mạc

Soi đáy mắt bằng sinh hiển vi không giãn đồng tử

Siêu âm mắt: trong trường hợp xuất huyết dịch kính

“Bệnh viện đã đầu tư đồng bộ thiết bị, từ máy OCT đến hệ thống laser điều trị, đảm bảo tầm soát tổn thương ngay từ giai đoạn sớm nhất. Nhiều trường hợp đã giữ được thị lực nhờ phát hiện đúng lúc.” - BS Hà nhấn mạnh

Điều trị hiệu quả – Giữ lại ánh sáng

Tùy theo mức độ tổn thương võng mạc, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp nhằm bảo tồn thị lực và ngăn ngừa biến chứng lâu dài. Tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Vĩnh Phúc, người bệnh được tiếp cận đầy đủ các kỹ thuật điều trị hiện đại như sau:

• Tiêm thuốc nội nhãn (Anti-VEGF)

Đây là phương pháp điều trị hiệu quả cao trong các trường hợp phù hoàng điểm và tân mạch võng mạc – hai nguyên nhân chính gây giảm thị lực nặng ở bệnh nhân VMĐTĐ. Thuốc kháng VEGF giúp ức chế sự phát triển của mạch máu bất thường, giảm rò rỉ dịch và phù nề võng mạc, từ đó cải thiện và duy trì thị lực.

Bệnh viện Đa khoa tỉnh Vĩnh Phúc đã triển khai kỹ thuật này từ năm 2019, với đội ngũ bác sĩ được đào tạo chuyên sâu, thực hiện đúng phác đồ điều trị chuẩn, đảm bảo an toàn, hiệu quả cao và được bảo hiểm y tế hỗ trợ chi phí.

• Laser quang đông võng mạc

Trong các trường hợp có thiếu máu võng mạc hoặc nguy cơ tân mạch tiến triển, laser quang đông được chỉ định để ngăn chặn sự phát triển của các mạch máu bất thường. Phương pháp này sử dụng tia laser chuyên biệt tác động vào những vùng võng mạc bị tổn thương nhằm giảm thiểu nguy cơ xuất huyết, phù và bong võng mạc.

Đây là kỹ thuật có tính ổn định cao, giúp kiểm soát bệnh tiến triển lâu dài, đặc biệt hiệu quả ở những giai đoạn bệnh chưa có biến chứng nghiêm trọng.

• Điều trị phối hợp toàn thân

Điều trị võng mạc đái tháo đường không thể tách rời khỏi việc kiểm soát các yếu tố toàn thân. Việc duy trì đường huyết ở mức an toàn, kiểm soát huyết áp, mỡ máu và chức năng thận không chỉ giúp ngăn ngừa tổn thương võng mạc mới, mà còn tăng hiệu quả của các phương pháp điều trị tại mắt.

Bệnh viện thực hiện mô hình điều trị phối hợp liên khoa, giữa bác sĩ chuyên khoa Mắt và bác sĩ Nội tiết, giúp bệnh nhân được theo dõi và điều trị toàn diện – đồng bộ – lâu dài.

Vì sao nên khám tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Vĩnh Phúc?

✔ Chuyên môn sâu: Đội ngũ bác sĩ Mắt giàu kinh nghiệm, dẫn đầu bởi BSCKII. Trần Văn Hà

✔ Trang thiết bị hiện đại: Máy OCT, FA, Laser quang đông, sinh hiển vi kỹ thuật số

✔ Đầy đủ quy trình từ khám – chẩn đoán – điều trị tại chỗ

✔ Chi phí hợp lý, bảo hiểm y tế chi trả

✔ Hơn 1.000 người bệnh được khám và điều trị võng mạc mỗi năm

Đừng để mất đi ánh sáng quý giá của đôi mắt chỉ vì sự chủ quan. Việc khám mắt định kỳ và phát hiện sớm những dấu hiệu bất thường sẽ giúp bảo vệ thị lực và ngăn ngừa những biến chứng không thể hồi phục. Hãy đặt sức khỏe đôi mắt của bạn lên hàng đầu, đừng chờ đến khi quá muộn để hành động.

Tác giả: Thành Tuyên